Καθώς η ένοπλη σύγκρουση και η ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα συνεχίζονται αμείωτα, η διεθνής αντίδραση παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις. Οικονομικοί, πολιτιστικοί και αθλητικοί φορείς ανά τον κόσμο προχωρούν σε μέτρα που απομονώνουν το Ισραήλ περισσότερο από ποτέ στη σύγχρονη ιστορία του.
Η οργή της διεθνούς κοινότητας κορυφώθηκε αφότου το Ισραήλ ανακοίνωσε νέα χερσαία επιχείρηση στη Γάζα, συνοδευόμενη από μια πρωτόγνωρη επιδρομή κατά της ηγεσίας της Χαμάς σε έδαφος του Κατάρ. Την ίδια στιγμή, ανεξάρτητη έρευνα του ΟΗΕ κατέληξε για πρώτη φορά στο συμπέρασμα ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων, εύρημα που συνάδει με παλαιότερες αναλύσεις οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων – κατηγορίες που η κυβέρνηση της Ιερουσαλήμ απορρίπτει κατηγορηματικά.
Λίγες ημέρες αργότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή –με την ιδιότητα του μεγαλύτερου εμπορικού εταίρου του Ισραήλ– πρότεινε μερική αναστολή της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τη χώρα, υπό την προϋπόθεση έγκρισης από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Παράλληλα, αρκετά δυτικά κράτη έχουν ήδη προχωρήσει σε στοχευμένες κυρώσεις εναντίον ισραηλινών οργανώσεων ή και φυσικών προσώπων που κατηγορούνται για υποκίνηση βίας στη Δυτική Όχθη.
Οικονομικές πιέσεις και εμπάργκο όπλων
Η διεθνής κατακραυγή πλήττει άμεσα την οικονομία του Ισραήλ. Τον Αύγουστο, το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Νορβηγίας, το μεγαλύτερο παγκοσμίως, ανακοίνωσε ότι ρευστοποιεί σημαντικό μέρος των τοποθετήσεών του σε ισραηλινές επιχειρήσεις, επικαλούμενο την κλιμάκωση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Παράλληλα, το Ισραήλ έρχεται αντιμέτωπο με μερικά ή πλήρη εμπάργκο όπλων από χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που διακόπτουν στρατιωτικές πωλήσεις εξαιτίας της στρατιωτικής τακτικής στη Γάζα.
Η πίεση είναι τόσο αισθητή, ώστε ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αναγνώρισε δημόσια ότι η χώρα βιώνει ένα «είδος απομόνωσης», προειδοποιώντας πως αυτή η κατάσταση μπορεί να διαρκέσει για χρόνια. Πρότεινε μάλιστα το Ισραήλ να ενισχύσει τη βιομηχανία όπλων και να μειώσει την εξάρτηση από το εξωτερικό εμπόριο, αν και αργότερα επιχείρησε να υποβαθμίσει αυτές τις δηλώσεις, διευκρινίζοντας ότι αναφερόταν κυρίως στον αμυντικό τομέα.
Πολιτιστικό και αθλητικό μποϊκοτάζ
Η απομόνωση δεν περιορίζεται στην οικονομία. Στον χώρο της ψυχαγωγίας και του πολιτισμού, η πίεση είναι εντεινόμενη: ραδιοτηλεοπτικοί φορείς σε Ιρλανδία, Ολλανδία και Ισπανία απείλησαν με μποϊκοτάζ στη Eurovision 2026 αν το Ισραήλ παραμείνει στο διαγωνιστικό πρόγραμμα. Στο Βέλγιο, μουσικό φεστιβάλ στη Γάνδη ακύρωσε εμφάνιση της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Μονάχου, επειδή θα διηύθυνε ο ισραηλινός μαέστρος Λαχάβ Σάνι.
Στο Χόλιγουντ, χιλιάδες καλλιτέχνες και κινηματογραφικοί επαγγελματίες –ανάμεσά τους οι Ολίβια Κόλμαν, Έμμα Στόουν, Άντριου Γκάρφιλντ και Χάνα Άινμπιντερ– υπέγραψαν κείμενο δεσμευόμενο να μην συνεργαστούν με ισραηλινά ιδρύματα που κατηγορούνται για «γενοκτονία και απαρτχάιντ».
Αντίστοιχα, στον αθλητισμό, διοργανωτές διεθνούς τουρνουά σκακιού στην Ισπανία απαγόρευσαν σε ισραηλινούς παίκτες να αγωνιστούν με την εθνική σημαία, γεγονός που τους οδήγησε σε αποχώρηση. Παράλληλα, εκφράζονται φόβοι για ενδεχόμενο αποκλεισμό των ισραηλινών ομάδων από τις ευρωπαϊκές ποδοσφαιρικές διοργανώσεις. Ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού του Ισραήλ, Μίκι Ζόχαρ, αποκάλυψε ότι γίνονται παρασκηνιακές κινήσεις για να αποτραπεί τυχόν αποβολή από την UEFA.
Ακόμη και μεγάλα αστέρια του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, όπως ο Μοχάμεντ Σαλάχ της Λίβερπουλ, έχουν ζητήσει δημόσια αλληλεγγύη προς τον παλαιστινιακό λαό, καταδικάζοντας τον πόλεμο.
Συγκρίσεις με το απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής
Η σημερινή παγκόσμια αντίδραση παραπέμπει σε ιστορικές μνήμες από την εκστρατεία μποϊκοτάζ κατά της Νότιας Αφρικής την περίοδο του απαρτχάιντ (1950-1990). Τότε, προϊόντα αποσύρονταν από δυτικές αγορές, τράπεζες δέχονταν πιέσεις για απόσυρση επενδύσεων, ενώ καλλιτέχνες αρνούνταν να εμφανιστούν στη χώρα-παρία.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια, το παλαιστινιακής έμπνευσης κίνημα BDS (Μποϊκοτάζ, Απόσυρση Επενδύσεων, Κυρώσεις) προσπαθεί να επαναλάβει το μοντέλο εκείνης της πίεσης. Μέχρι πρόσφατα είχε περιορισμένη απήχηση, όμως ο πόλεμος στη Γάζα το έφερε εκ νέου στο προσκήνιο, δίνοντάς του νέα δυναμική.
Η ισραηλινή κοινωνία εμφανίζει σημάδια κόπωσης και εσωτερικής διαφωνίας. Συχνές διαδηλώσεις κατά του πολέμου συνοδεύονται από εκκλήσεις για άμεση εκεχειρία ώστε να επιστρέψουν οι όμηροι που απήχθησαν από τη Χαμάς κατά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Η στάση του ΟΗΕ και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ επιβεβαίωσε το αυξανόμενο διπλωματικό κόστος για το Ισραήλ. Πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση, χώρες όπως ο Καναδάς, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο αναγνώρισαν επισήμως παλαιστινιακό κράτος, επιτείνοντας την απομόνωση του Τελ Αβίβ.
Αναλύσεις των ψηφοφοριών της Γενικής Συνέλευσης από το 2017 έως το 2025 καταγράφουν σταδιακή αποδυνάμωση της σιωπηρής υποστήριξης που απολάμβανε το Ισραήλ. Ο αριθμός των κρατών που επιλέγουν την αποχή –συνήθως ένδειξη παθητικής στήριξης– μειώνεται σταθερά.
Παράλληλα, η πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ για γενοκτονία στη Γάζα ενίσχυσε το ενδιαφέρον για την έρευνα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) σχετικά με πιθανά εγκλήματα πολέμου στο παλαιστινιακό έδαφος. Η έκδοση εντάλματος σύλληψης κατά του Νετανιάχου, ήδη από πέρυσι, περιορίζει αισθητά τις διεθνείς μετακινήσεις του. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πτήση του προς τη Νέα Υόρκη για τη σύνοδο του ΟΗΕ παρέκαμψε τον γαλλικό και ισπανικό εναέριο χώρο, σε μια προφανή προσπάθεια αποφυγής χωρών που θα μπορούσαν να εκτελέσουν το ένταλμα.
Πηγή: ethnos.gr
